DEN HAAG – Nederland zet de coronasteun voor de drie eilanden Aruba, Curaçao en Sint Maarten voorlopig in de ijskast. Volgens staatssecretaris Raymond Knops blijft de bestuurlijke bevestiging van de landen over het ambtelijk akkoord op de Nota van Wijziging bij het voorstel van Rijkswet voor het Caribisch Orgaan voor Hervorming en Ontwikkeling, uit. Knops schrijft aan de Tweede Kamer dat dit een logische en noodzakelijke volgende stap is in het traject dat de landen binnen het Koninkrijk al anderhalf jaar samen doorlopen.

Knops reageert naar aanleiding van de publieke reacties van de ministers-presidenten van Aruba, Curaçao en Sint Maarten en daarop gebaseerde berichtgeving in de media. De bewindsman merkt op dat over een aantal punten kennelijk verwarring is ontstaan. In een brief aan de ministers-presidenten heeft hij daarom een aantal punten opgehelderd.

Onduidelijk

Er zijn volgens Knops geen nieuwe voorwaarden geëist, zoals de landen stellen. “Al sinds de start van deze samenwerking hecht de Nederlandse regering aan een constructieve en voortvarende aanpak met betrekking tot het wetstraject. Het is immers voor ons allen van belang dat de afspraken onder onze samenwerking vastliggen en recht wordt gedaan aan het democratisch proces.”

Het is voor Nederland niet duidelijk waarom de landen het akkoord niet bevestigen en waar zij nu staan in het proces. “Het aanhouden van de besluitvorming door Nederland, geeft alle partijen ruimte om zich te bezinnen op de vraag of en hoe de landen de voorgenomen samenwerking voor zes jaar vruchtbaar kunnen aangaan, met inachtneming van gemaakte afspraken”, aldus Knops.

De goedkeuring van de Rijkswet door de landen is nodig om de liquiditeitsbehoefte voor het eerste kwartaal van 2022 te accorderen en om af te kunnen wijken van de begrotingsnormen zoals vastgelegd in de Landsverordening voor Aruba en de Rijkswet financieel toezicht voor Curaçao en Sint Maarten. Bovendien is de Rijkswet nodig om de voorwaarden voor liquiditeitssteun te verankeren. Daaronder onder meer een verzoek van Aruba om de salariskorting van 12,5% af te bouwen in 2022.

Zelfstandig

Aan de landen Aruba, Curaçao en Sint Maarten is na het uitbreken van de Corona pandemie in juli 2020 een aanbod gedaan voor steun en langjarige samenwerking. Eind 2020 is een akkoord bereikt omtrent de landspakketten, waarin hervormingen zijn overeengekomen met als doel de financiële, economische, institutionele en maatschappelijke weerbaarheid van de landen dusdanig te versterken, dat de landen beter in staat zullen zijn om in de toekomst externe schokken zelfstandig op te vangen.

Als voorwaarde voor het ontvangen van de noodzakelijke liquiditeitssteun dienen Aruba, Curaçao en Sint Maarten hervormingen door te voeren. Hierover vindt per kwartaal in de Rijksministerraad besluitvorming plaats. De Colleges financieel toezicht adviseren de Rijksministerraad over de liquiditeitsbehoefte. De Tijdelijke Werkorganisatie TWO informeert de Rijksministerraad over de voortgang op de uitvoering van de landspakketten.

Nieuwe voorwaarden

In de voorgestelde besluitvorming van de Rijksministerraad zijn volgens Knops geen nieuwe voorwaarden opgenomen. De beslispunten betreffen voorwaarden die al zijn gesteld aan eerdere tranches liquiditeitssteun. Voorwaarden die nog steeds gelden, voorwaarden die nog steeds niet volledig zijn opgevolgd of die een uitwerking zijn van eerdere voorwaarden, zoals de controle op de loonsubsidies en normering topinkomens. “Dat geldt ook voor de overeengekomen salariskorting. Dit betreft een eerder gestelde voorwaarde die op basis van een besluit van de Rijksministerraad tot nader order geldt”, aldus Knops.

“De bewering van de minister-president van Sint Maarten dat Nederland in de toekomst carte blanche krijgt om nieuwe voorwaarden te verbinden aan de liquiditeitssteun, is onjuist. Het voorstel van Rijkswet COHO schrijft juist voor dat besluitvorming door de RMR over toekenning van liquiditeitssteun geschiedt op basis van een uitvoeringsrapportage. Dit betekent dat er na inwerkingtreding van de wet geen ruimte is voor het stellen van nieuwe aanvullende voorwaarden buiten de hervormingen uit het landspakket”, zegt de bewindsman.

Voorwaarde voor toekenning liquiditeitssteun blijft daarbij uiteraard dat de bepalende artikelen in de Rijkswet en Landsverordening Financieel toezicht door de Rijskministerraad van toepassing is verklaard.

De eerder gestelde aanvullende voorwaarden blijven – tot nader order – tevens onderdeel van de besluitvorming over de toekenning van de liquiditeitssteun, ook na inwerkingtreding van de wet. Het gaat dan bijvoorbeeld om de arbeidsvoorwaarden voor medewerkers in de publieke sector en maatregelen in de zorgsector.

Positief

Knops besluit door te stellen dat dit kabinet er alles aan heeft proberen te doen om dit jaar op een andere, positieve manier te kunnen afsluiten. “Ik heb de landen gevraagd zich in de kerstperiode te bezinnen op de weg voorwaarts. Vanuit Nederland zullen wij hetzelfde doen. De TWO werkt, vooruitlopend op de komst van het COHO, in samenwerking met de landen door aan de uitvoering van het landspakket. In het belang van de inwoners van Aruba, Curaçao en Sint Maarten hoop ik van harte dat wij er met elkaar in slagen om het afgesproken pad verder af te gaan.”