ORANJESTAD – Fundacion Parke Nacional Aruba wil tijdig mee kunnen praten bij ontwikkelingsprojecten en activiteiten direct naast of in de nabijheid van de natuurgebieden die de stichting beheert. 

De afgelopen jaren vinden er in toenemende mate bouwprojecten plaats in, naast, of in de nabijheid van natuurgebieden. Dat heeft een impact op de zich daarin bevindende habitats, flora en fauna. 

FPNA zegt dat natuurgebieden geen afgebakende ‘parken’ zijn waarin de natuur zich keurig aan de gebiedsgrenzen houdt en voor eeuwig daarbinnen gedijt zonder enige uitwisseling met de buitenwereld. 

Daar zijn de natuurgebieden van Aruba volgens FPNA simpelweg te klein voor en veel soorten hebben de neiging zich vrijelijk te bewegen over het eiland. Evenmin houden de gebiedsgrenzen alle verstoringen van buitenaf tegen. Te denken valt aan bijvoorbeeld licht-, lucht-, bodem- en waterverontreiniging of geluidsoverlast in de nabijheid die wel degelijk een verstoring in een natuurgebied kan opleveren voor de gezondheid van de plaatselijke natuur en de zich daarin bevindende planten, dieren en overige organismen.    

Omdat de stichting niet tijdig of zelfs helemaal niet wordt meegenomen in dergelijke activiteiten en vaak via de pers – als een project al is opgestart – moet vernemen wat er gaande is, wordt de FPNA in toenemende mate gedwongen om rigoureus aan de bel trekken om nog enige mitigerende maatregelen te kunnen eisen en bewerkstelligen om zo de impact op het natuurgebied en de zich daarin bevinden flora en fauna te vermijden of te verminderen. 

Rechtzaken

Dit is ook op te maken uit de rechtszaken die FPNA recentelijk heeft moeten voeren om onder andere een gedegen milieueffectrapport en (burger)participatief proces te eisen waarin relevante stakeholders dienen te worden betrokken in plaats van enkel ontwikkelaars en bepaalde overheidsdirecties en – afdelingen. 

Na ontvangst van de open brief van FPNA van 11 februari heeft Minister Arends, de minister van onder andere Natuur, direct actie ondernomen en ervoor gezorgd dat FPNA als belangrijke stakeholder werd meegenomen in het Aruba Port Authorities (APA) baggerproject voor onderhoud van het cruisescheepkanaal. 

Het Marine Protected Area (MPA) Oranjestad bevindt zich namelijk aan weerszijden van dit kanaal en de baggeractiviteiten zouden mogelijk een impact kunnen hebben op dit deel van Parke Marino Aruba. 

Zo heeft een onderzoeker van FPNA een onderzoeker van Directie Natuur en Milieu kunnen vergezellen tijdens een eenmalige ‘duik-veldopname’ waarbij aan de hand van een gangbare methode de mariene flora en fauna is geïnventariseerd. 

Er werden een bedreigde vissoort gesignaleerd en verder ook signalen die duiden op een kraamkamerfunctie voor een belangrijke soort voor de visserij – iets wat nog niet eerder voor deze soort door FPNA en DNM is waargenomen. Deze kraamkamer blijft normaliter beschermd en kan dus voor een ‘overspill’ effect zorgen naar naastliggende gebieden, gezien de onbereikbare locatie in de haven het beschermt. 

Direct naast het baggerproject werden ook verschillende soorten jonge koralen – allen beschermde soorten – ontdekt die nog in een bijzondere gezonde staat waren. Het is van belang om deze te blijven monitoren en zo nodig te verplaatsen omdat deze koralen vanwege hun ‘resilience’ juist van belang zou kunnen zijn voor het herstel van Aruba’s gedegradeerde koraalriffen. FPNA zal deze koralen en kraamkamer blijven monitoren, alsook mogelijk slibverontreiniging in de aangrenzende MPA Oranjestad. 

Voor deze duikverkenning moest het baggerproject enkele uren worden uitgesteld, wat voorkomen had kunnen worden door zowel DNM als FPNA veel eerder in het project te betrekken. 

Ook zou idealiter een dergelijk opname van een groter gebied plaatsvinden en op verschillende momenten, maar daar was geen tijd meer voor. Normaliter geldt voor zulke projecten dat er een deugdelijk milieueffectrapport wordt geproduceerd. Echter, Aruba heeft hier nog geen beleid voor ontwikkeld. Er wordt tot op zekere hoogte rekening gehouden met de natuur en het milieu in het ROP 2019 en ROPV 2021. 

Natuur en Milieu

Toch wordt er doordat het vaak aan expertise en stakeholder participatie ontbreekt, vooralsnog belangrijke besluiten genomen en activiteiten ontplooid zonder rekening te houden met de complexiteit van natuur en milieu. Omwille een duurzame toekomst voor Aruba dienen ook milieu- en natuurbehoudscriteria te worden meegenomen als normen voor ‘good practices’. Het wiel hoeft volgens de stichting niet opnieuw te worden uitgevonden: er zijn internationale normen, standaarden, en richtlijnen die ook voor Aruba zouden moeten gelden. De internationale bedrijven waarmee Aruba werkt zijn allen bekend hiermee. 

Infrastructurele ontwikkeling wordt beschouwd als een van de belangrijkste activiteiten voor de economische vooruitgang van Aruba, hoewel het de oorzaak is van fragmentatie van de natuur en landschappelijke ecologie, en het verlies aan biodiversiteit, met een afname van soortenrijkdom en diversiteit op verschillende schalen. 

De planning en het uitrollen van infrastructurele projecten zou niet enkel vanuit economisch oogpunt moeten worden ingezet. Ook zouden projecten en activiteiten moeten worden getoetst op hun sociale en ecologische effecten. Pas wanneer deze gunstig en in balans zijn kan er gesproken worden van duurzaamheid.  

Tot aan het ter perse gaan van dit artikel heeft FPNA nog geen reactie ontvangen van de minister van toerisme of de minister van ruimtelijke ontwikkeling en infrastructuur. FPNA hoopt echter toch nog op een positieve reactie en erkenning van deze ministers.