Gradus: regering Aruba pakt maar niet door ondanks herstel economie

Het lukt de regering van Evelyn Wever-Croes maar niet om de overheidsfinanciën van Aruba onder controle te krijgen, er wordt maar niet doorgepakt. Dat valt op te maken uit de woorden van Raymond Gradus, voorzitter van het College Financieel toezicht Aruba. Het land moet zo snel als mogelijk tot schuldreductie komen en daarvoor zijn overschotten op de begroting noodzakelijk.

Volgens Gradus is dat op de begroting in 2023 al mogelijk, vanwege het sterke herstel van de Arubaanse economie, maar dan moet het Wever-Croes wel een aantal al eerder toegezegde bezuinigingen wel doorzetten en dat lukt haar vooralsnog niet, aldus Gradus.

Uitgavenbeheersing

De overheid van Aruba heeft in 2018 het Beleidsplan Verlaging Personeelslasten (BVP) uitgebracht met voorstellen voor het structureel verlagen van de personeelslasten. Een concreet doel was bijvoorbeeld om de overwerkvergoedingen te verlagen. De overwerkvergoedingen dalen echter niet. In 2021 zijn deze zelfs gestegen ten opzichte van 2020.

Ook aan het plan van de overheid, om de stijging in personeelslasten af te remmen door periodieke verhogingen en bevorderingen te koppelen aan het functioneren van de medewerker, is niet van start gegaan. In recente ontwerpbegroting ziet het CAft we dat er dit jaar negen diensten, raden of commissies bijkomen zonder dat duidelijk is of dit bij bestaande diensten kan worden ondergebracht.

Bij goederen en diensten schreef het Financieel Economisch Memorandum van Aruba (2018) een structurele verlaging voor. Maar in 2022 bedragen de lasten voor goederen diensten volgens de ontwerpbegroting 2022 226 miljoen florin. Dit is dertig procent hoger dan het gemiddelde in de periode 2015-2019, zo constateert Gradus.

Analyse

Wie de cijfers analyseert ziet dat dat de structurele landsbijdragen aan overheidsentiteiten, zoals Serlimar daar debet aan is. Volgens de dienstverleningsovereenkomst tussen de vuilverwerker en de overheid gaat er jaarlijks een bedrag van 22 miljoen florin naar Serlimar voor uitgevoerde diensten. In afgelopen jaren zijn er daar bovenop additionele bijdragen naar Serlimar gegaan vanwege de precaire financiële situatie van het bedrijf.

Daarnaast is de huur aan gebouwen voor overheidsdiensten is in de afgelopen jaren excessief toegenomen, met wel veertig procent stijging in 2022 ten opzichte van 2016.

Uitgaven aan inhuur van externen of opdrachtverlening aan derden, het zogenaamde deskundig advies laten ook een stijging zien.

Daarnaast dienen andere uitgaven ook uitvoerig onder de loep genomen te worden om besparingen te realiseren. Zo moet er volgens Gradus ook kritisch worden gekeken naar mogelijkheden of dienstverlening die nu door de overheid wordt uitgevoerd, door de private sector kan worden uitgevoerd.

Van 2015 tot en met 2018 is jaarlijks gemiddeld 60 miljoen florin vanuit de landsbegroting naar AZV gegaan voor het aanzuiveren van tekorten. In 2018 is de BAZV verhoogd met één procent om de financiële positie van de AZV te verbeteren. Dit heeft in 2019 bijgedragen aan een positief resultaat bij de AZV. Maar de regering heeft kostenbesparende maatregelen zoals beperkingen bij de zelfzorgmiddelen nog steeds niet geïmplementeerd.