ORANJESTAD – De Arubaanse minister van Justitie en Sociale Zaken, Rocco Tjon, heeft een stevige tik op de vingers gekregen van het Gerecht in Eerste Aanleg van Aruba. De rechter oordeelt dat de minister ernstige fouten heeft gemaakt bij het verlenen van een vergunning voor de vuilverbrandingsinstallatie in Parkietenbos. De kritiek richt zich op de gebrekkige advisering van diverse directies en het klakkeloos overnemen van die adviezen, zonder daar zelf de juiste vragen bij te stellen.

De betreffende directies hadden in 2020 adviezen uitgebracht die de minister gebruikte als basis voor het verlenen van de vergunning. Maar volgens het vonnis waren deze adviezen onzorgvuldig samengesteld en gebrekkig, waardoor de minister ten onrechte tot zijn besluit kwam. Het vonnis benadrukt dat de minister niet blindelings mag vertrouwen op dergelijke adviezen, vooral wanneer ze fundamentele tekortkomingen bevatten.

De zaak kwam aan het rollen na een beroep door Anouk Balentina, een inwoner van Aruba, tegen de beslissing van de minister. Het Gerecht oordeelde dat het beroep gegrond is en dat de verleende vergunning niet had mogen worden afgegeven. Er is onvoldoende aangetoond dat de installatie geen ernstige hinder, gezondheidsschade of gevaar zou opleveren, zoals vereist in artikel 10 van de Hinderverordening.

Gebrekkige adviezen

De minister baseerde zich op drie adviezen die afkomstig waren van de Directie Natuur en Milieu, de Dienst Technische Inspecties en de Dienst Brandweer. Elk van deze adviezen vertoonde volgens de rechter belangrijke tekortkomingen.

Zo bevatte het Advies van de Directie Natuur en Milieu een lijst van elf voorwaarden die aan de vergunning verbonden moesten worden. Hoewel deze voorwaarden in de vergunning zijn opgenomen, was er een gebrek aan duidelijkheid en specifieke informatie over de emissies die bij de verbranding vrijkomen, met name over de bronnen, samenstelling, hoeveelheden en concentraties. De minister had dat moeten opmerken en de Directie huiswerk moeten geven. Hij liet het om onbekende redenen na.

In het Advies van de Dienst Technische Inspecties werd geconcludeerd dat er geen bezwaren waren tegen de verlening van de vergunning op basis van een aantal controles tijdens de testfase van de installatie. Maar het advies gaf volgens de rechter geen duidelijke informatie over de technische aspecten van de installatie die relevant zijn voor het beoordelen van het gevaar, zoals vereist volgens artikel 10 van de Hinderverordening. Er ontbrak een beoordeling van de technische gegevens van de installatie, wat cruciaal is voor een goed onderbouwde beoordeling van de veiligheid en het gevaar. ook hier werd dat – al dan niet bewust – niet opgemerkt door Tjon.

Het Advies van de Dienst Brandweer stelde dat er vanuit het oogpunt van brandveiligheid geen bezwaren waren tegen het verlenen van de vergunning, omdat het gebouw en de inrichting aan bepaalde voorschriften voldeden. Maar de voorschriften waarnaar verwezen werd gingen over de brandveiligheid in een hotel, eetgelegenheid, nachtclub of casino en waren niet toepasselijk voor een inrichting met een vuilverbrandingsinstallatie. Er werd aldus geen rekening gehouden met specifieke brandveiligheidsnormen die relevant zijn voor een dergelijke installatie, zo oordeelde het gerecht.

Gelet hierop had het op de weg van de minister gelegen om bij de brandweer om een nadere motivering te vragen van het advies, waarbij wordt ingegaan op de criteria waaraan een inrichting met een vuilverbrandingsinstallatie vanuit het oogpunt van brandveiligheid moet voldoen. En of aan die criteria in het concrete geval is voldaan.

In alle drie de gevallen bleven de adviezen in gebreke doordat ze onvolledig waren, essentiële technische details misten, en niet adequaat motiveerden waarom de vuilverbrandingsinstallatie geen ernstige hinder, gezondheidsschade of gevaar zou opleveren. Dit leidt tot de conclusie van de rechter dat de minister niet had mogen vertrouwen op deze adviezen voor zijn besluitvorming.

Noodzaak

De consequenties van deze uitspraak zijn significant. Die werpen namelijk een scherp licht op de noodzaak van nauwkeurigheid en verantwoordelijkheid in de overheidsadministratie, vooral als het gaat om milieu- en gezondheidsrisico’s.

De vergunning voor de vuilverbrandingsinstallatie is herroepen, waardoor deze niet gebruikt mag worden. Dit betekent dat Aruba tijdelijk moet terugvallen op eerdere methoden van afvalverwerking, zoals het verbranden van afval in de grond, een werkwijze die door alle partijen als onwenselijk wordt beschouwd.

Het Gerecht heeft besloten dat de minister opnieuw een beslissing moet nemen over de aanvraag voor de hindervergunning, met inachtneming van deze uitspraak. Dit zet druk op de minister en zijn team om zorgvuldiger te werk te gaan bij het beoordelen van dergelijke belangrijke milieu- en gezondheidskwesties. Hij bleef daarin nu, althans naar mening van het Gerecht, ernstig in gebreke.