ORANJESTAD – Nog geen week na de historische excuses en de vraag om vergiffenis van Koning Willem Alexander is het Nederlandse kabinet Rutte IV gevallen. De reden: VVD en CDA willen de migrantenstroom verlagen door gezinshereniging te beperken; ChristenUnie en D66 willen hier niets van weten. Deze opiniebijdrage richt zich op het belangrijkste punt van de schrijfster: de val van het kabinet lijkt een afleidingsmanoeuvre te zijn: hoe houden de gebeurtenissen rondom de excuses en de val van het kabinet mogelijk verband met politieke strategieën en het behoud van de monarchie?

Opinie | Gisele Sint Jago

De discussies over gezinshereniging van migranten zijn in schril contrast met de jarenlange afhandeling van de toeslagenaffaire, waarbij 25.000 gezinnen en 70.000 kinderen ernstige schade hebben geleden. Het valt op dat er deze keer geen juridische procedures, zwarte lijsten, interimrapporten van commissies, uitspraken van adviesraden, parlementaire ondervragingen, snel aftredende staatssecretarissen en ministers waren, of een rapport met de titel “Ongekend Onrecht”.

Het is interessant om te kijken naar het tijdstip en de effecten van de val van Kabinet Rutte IV, gezien de bekende uitdrukkingen “Regeren is vooruitzien” en “Het leven wordt voorwaarts geleefd, maar achterwaarts begrepen”. Terwijl het volk voorwaarts leeft, wordt het geregeerd door een kabinet dat ver in de toekomst kijkt.

Het is opvallend dat de excuses van 19 december en het verzoek om vergiffenis van Koning Willem Alexander, die precies een week geleden plaatsvonden op 1 juli 2023, zo plotseling en gehaast werden gedaan, tegen het advies in van het rapport “Ketenen van het Verleden” in.

De timing van deze gebeurtenissen werd duidelijk toen het bezoek van het Koningshuis aan de Caribische kolonieën werd aangekondigd, om te voorkomen dat zij geconfronteerd zouden worden met protesten zoals Prins William van Groot-Brittannië en zijn echtgenote eerder meemaakten.

Het Nederlands Koninkrijk bevond zich in de laatste fase van het VN Universal Peer Review-proces, waarbij landen elke 4,5 jaar worden beoordeeld op het naleven van VN-doelstellingen. Met een deadline van 24 maart 2023 zou een excuus voor het slavernijverleden op 1 juli geen gunstige beoordeling opleveren.

Het is van belang dat onze regeerders de impact van een Bewustwordingsjaar over het slavernijverleden op het Koningshuis en de Nederlandse bevolking in overweging nemen. Het is mogelijk dat zij willen voorkomen dat aan het einde van dit bewustwordingsjaar de conclusie wordt getrokken dat het Nederlandse Koninkrijk beter af zou zijn als een republiek, om het slavernijverleden en de betrokkenheid van de Koninklijke familie voorgoed achter zich te laten.

Als er gevaar dreigt voor de monarchie, is een afleidingsmanoeuvre de beste manier om dit te voorkomen. Het omvormen van het bewustwordingsjaar over slavernij tot een verkiezingsjaar zou een effectieve bliksemafleider zijn. Met nieuwe verkiezingen die wettelijk binnen 90 dagen na de val van een kabinet moeten plaatsvinden, zou het bewustwordingsjaar grotendeels worden overschaduwd door verkiezingscampagnes en formatieperiodes.

De drukte rond de Tweede Kamer verkiezingen eindigt immers niet met de gang naar de stembus. De vorige formatie periode voor Kabinet Rutte IV begon na de verkiezingen van 17 maart 2021 en duurde 299 dagen. De formatie van kabinet Rutte III duurde 225 dagen. Met andere woorden, het gehele bewustwordingsjaar zou wel eens in het teken kunnen staan van verkiezingen en formatie.

Dit geeft de mainstream media een excuus om minder aandacht te besteden aan de activiteiten tijdens dit belangrijke jaar, met betrekking tot de verbinding tussen nazaten van tot slaafgemaakten en de rest van de Nederlandse bevolking.

Hoewel niemand openlijk zal toegeven dat de val van Kabinet Rutte IV opzettelijk is gebeurd om de val van de monarchie te voorkomen, is het een feit dat de val van het kabinet ervoor zorgt dat er voorlopig geen concrete actie kan worden ondernomen met betrekking tot het bewustwordingsjaar over het slavernijverleden. Een demissionair kabinet mag immers alleen lopende zaken afhandelen. Bovendien zijn de verkiezingen voor het Europees Parlement aangekondigd voor juni 2024, waardoor ook het tweede semester van het bewustwordingsjaar gedomineerd zal worden door verkiezingen. Dit kan mogelijk niet in het voordeel uitpakken van de nazaten van tot slaafgemaakten.

In het licht van al deze ontwikkelingen is het belangrijk dat burgers vooruitkijken en niet alleen vertrouwen op de regeerders. Het is tevens van belang om terug te kijken en te reflecteren op het handelen van Kabinet Rutte IV. Ik beweer niet dat de rechten van bepaalde mensen belangrijker zijn dan die van anderen, maar benadruk dat een volk dat reflecteert moedig is en weloverwogen keuzes maakt.

• _{deze opiniebijdrage is door de redactie geredigeerd}