ORANJESTAD – Op 3 mei woedde er weer een grote brand op de landfill Parkietenbos, terwijl ook de incinerator volop in werking was zonder de verplichte vlag. “De continuïteit van de branden is zorgwekkend, omdat er blijkbaar nog steeds niet genoeg wordt gedaan om de veiligheid van de omgeving en buurtbewoners te waarborgen.” Dat zegt juriste en activiste Anouk Balentina.

In 2020 heeft de kortgedingrechter al geoordeeld dat er actie ondernomen moest worden. De overheid kreeg de verplichting om ervoor te zorgen dat er geen branden meer plaatsvinden en om de spontane en illegale branden aldaar te blussen. 

Er mag alleen aan de zeekant in het zuidoosten worden verbrand en dat alleen als de wind aflandig is. “Ondanks deze uitspraak en de vermeende sluiting van de landfill op 1 januari van dit jaar, lijkt er weinig veranderd te zijn”, zegt buurtbewoner Anouk Balentina.

Sluiten

Zij heeft vorig jaar het Openbaar Ministerie voor het Hof van Justitie gedaagd vanwege het niet vervolgen van de vermeende illegale activiteiten op de Parkietenbos landfill. 

“Bij beschikking van 29 augustus 2022 heeft het OM toegezegd dat zij vanaf 1 januari 2023 overgaan tot vervolging als de illegale activiteiten niet in overeenstemming worden gebracht met wet- en regelgeving.” 

“De minister belast met afvalbeheer had op 1 januari 2023 geen andere keus, dan de landfill te sluiten. Ondanks de sluiting zijn er nog steeds branden en is de woonwijk nog steeds continu onder rook, stank en vliegen afkomstig van het rioolslib die aldaar wordt gedeponeerd en verbrand.”  

Op 9 mei 2023 vond er opnieuw een beklagprocedure plaats bij het Hof, waarbij het Openbaar Ministerie tot september dit jaar de tijd kreeg om de illegale activiteiten te onderzoeken. In september wordt de behandeling voortgezet.

Op 22 maart diende Serlimar Sui Generis een aanvraag in voor een hindervergunning om een afvalstortplaats op te richten, te wijzigen, af te graven en af te dekken. 

“Zowel de overheid als Serlimar verkeren in de veronderstelling dat de bestaande onrechtmatigheden verleden tijd zijn geworden door het verlenen van de genoemde hindervergunning”, stelt Balentina.

Hindervergunning

Hoewel de Minister van Natuur, belast met afvalverwerking, aangeeft zich niet met Serlimar te bemoeien, heeft hij op 14 april een Townhall-meeting georganiseerd met betrekking tot de aanvraag van de hindervergunning van Serlimar. 

“Volgens hem is de aanvraag gericht op het saneren van het terrein en het vervolgens omzetten ervan in een solarpark. Maar tijdens de Townhall-meeting bleek dat er geen saneringsplan aanwezig was en er geen bodemonderzoek was verricht”, aldus Balentina.

“Om een historische verontreiniging zoals het Parkietenbos te kunnen saneren is een professioneel opgesteld saneringsplan absoluut noodzakelijk”, stelt de juriste. 

“Bij het melden van het voornemen tot afgraven en/of saneren moet niet alleen de uitkomst van dat saneringsplan worden overgelegd, maar ook het saneringsonderzoek en het resultaat van het bodemonderzoek dienen vooraf te worden opgesteld en overgelegd.” 

“Zondermeer afgravingen van de landfill Parkietenbos stellen belanghebbenden en omwonenden verder bloot aan gevaarlijke en giftige stoffen, waaronder bijvoorbeeld asbest, dat jarenlang zonder enige restrictie of beleid is gedumpt in het Parkietenbos”, zegt de juriste.

“Bovendien,” zo betoogt Balentina, “moet vooraf een risicocontouren analyse worden uitgevoerd vanwege het gevaar op vrijkomende gassen, waaronder methaan, die explosies en onbeheersbare branden kunnen veroorzaken, waardoor buurtbewoners opnieuw het slachtoffer kunnen worden en het personeel in gevaar wordt gebracht.” 

Een evenwichtige afweging heeft volgens Balentina nog niet plaatsgevonden. “Ook is al bekend dat het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu volledig wordt buitengesloten van de plannen hetgeen erg zorgwekkend is”, stelt de activiste.

De vraag rijst volgens haar, waarom er zo’n haast is om afgravingswerkzaamheden uit te voeren. “Waarom kan er niet worden volstaan met het aanbrengen van een afdeklaag?”

Tijdens de Townhall-meeting hebben buurtbewoners ernstige zorgen geuit over de mogelijke gevolgen van het verlenen van de hindervergunning voor onder andere het afgraven voor hun gezondheid en leefomgeving. Zij vragen om meer duidelijkheid en transparantie over wat er precies zal gebeuren en welke maatregelen er genomen zullen worden om eventuele overlast te voorkomen. 

Het is volgens Balentina van groot belang dat de regering het voorzorgsbeginsel in acht neemt, meer informatie verstrekt en ervoor zorgt dat alle procedures correct worden gevolgd. “Het gaat immers om mensenrechten. Buurtbewoners moeten betrokken worden bij het besluitvormingsproces en hun bezwaren dienen serieus genomen te worden om de bescherming van hun gezondheid en leefomgeving te waarborgen.”

Op 11 april 2023 heeft Anouk Balentina alle parlementsleden individueel en schriftelijk verzocht om hun controlerende taak uit te oefenen en de betrokken ministers ter verantwoording te roepen. Er is ook verzocht om indien nodig een enquêteprocedure te starten om alle informatie met betrekking tot Parkietenbos en met name de sanering boven water te krijgen.

Staatssecretaris van Huffelen en de Permanente Vertegenwoordiger van het Koninkrijk der Nederlanden bij het Bureau der Verenigde Naties inzake mensenrechten zijn onlangs door Balentina op de hoogte gebracht van deze problematiek.