Door Caribisch Netwerk | Melissa Stamper

Koralen van Aruba worden extra hard getroffen door Stony Coral Tissue Loss Disease (SCTLD), de koraalziekte die zich door de eilanden in het Caribisch deel van het koninkrijk verspreidt. Anders dan op Bonaire of Curaçao zijn de koralen op Aruba namelijk al in een zeer kwetsbare toestand waardoor de impact groter kan zijn.

Koralen zullen in de toekomst herplaatst moeten worden om de natuur een kans te geven zich te herstellen. Een crisissituatie, al heeft de Arubaanse regering nog geen officiële code zwart aangekondigd.

“We zijn in een gedegradeerd systeem, bij koralen die al kwetsbaar zijn door alle impact zou de ziekte extra hard kunnen toeslaan omdat ze de weerstand niet hebben”, zegt Sietske van der Wal. Zij is interim-manager Marinepark van Fundacion Parke Nacional Aruba (FPNA).

Meest kwetsbare koralen in kaart

Directie Natuur en Milieu (DNM) stelde een kaart op waar de meest kwetsbare koralen voorkomen die vatbaar zijn voor de ziekte. Daaruit blijkt dat op bepaalde gebieden meer dan de helft van de koralen getroffen worden.

Met name bij de riffen in Oranjestad en in San Nicolas zouden de helft van de koralen vatbaar zijn voor de koraalziekte. “En dat zijn van de koralen die nog aanwezig zijn”, stelt Van der Wal.

Op Aruba zijn er minstens 24 koraalsoorten die aangetast kunnen worden door de koraalziekte. Het kan ook zijn dat het aantal soorten meer is omdat in de laatste studie over de koralen op Aruba alleen rond 10 meter diepte de koralen onderzocht werden, aldus Van der Wal. Foto: FPNA

Om de verspreiding van de koraalziekte beter in kaart te brengen zijn er onder meer informatieavonden geweest om duikers, vissers, watersport exploitanten, natuurorganisaties en het publiek te informeren. Ook zijn er inmiddels 24 duikers getraind om mee te helpen de gezonde en aangetaste koralen in kaart te brengen.

Koralen op Aruba al zwaar onder druk

De meldingen die tot mei binnenkwamen laten zien dat de ziekte al ver verspreid is rond het eiland: van westnoord- en zuidwestkust tot de meest zuidelijke punt van het eiland. De verspreidingen van de meldingen samen met de stromingen maken het onmogelijk om de gebieden te isoleren om besmetting te voorkomen, legt Van der Wal uit.

De koralen op Aruba stonden al zwaar onder druk door andere factoren zoals koraalverbleking. Maar ook watersport- en recreatieactiviteiten bij het hotelgebied hebben een grote impact op de koralen. Daarnaast heeft ook de verslechtering van de waterkwaliteit door afvalwater en andere vormen van vervuiling een invloed op de gezondheid van de koralen.

Koraalreserve opbouwen

Stichting FPNA kijkt ondertussen samen met de overheid naar mogelijkheden om een koraalreserve op te bouwen op het land waar de ziekte niet bij deze koralen kan komen. “De enige methode nu zou een faciliteit op het land te zijn zonder verbinding met zee in aquaria in bakken die onderhouden worden voor de lange termijn”, stelt Van der Wal.

De koralen bij Eagle Beach die met name in de omgeving van de nieuwe Embassy Suites voorkomen, maken door hun geïsoleerde ligging een goede kans niet besmet te raken. Dat blijkt uit een recente quickscan van het FPNA over het mariene milieu in deze omgeving.

“In de toekomst kan dit een van de weinige gebieden zijn die als bron kunnen dienen voor de natuurlijke werving en herstel van de koralen op Aruba”, schrijft de natuurorganisatie.

Dodelijke epidemie

De natuurorganisatie monitort de verspreiding van deze ziekte met de hulp van getrainde vrijwilligers. 24 duikers zijn getraind om mee te helpen de gezonde en aangetaste koralen in kaart te brengen. Inmiddels zit de koraalziekte in de epidemische fase die mogelijk een jaar duurt. Het kan minstens vijf jaar duren voordat de ziekte uitgewoekerd is, aldus Van der Wal.

Tot nu toe is er geen oplossing voor deze koraalziekte. Het is moeilijk in te perken en daarom probeert de stichting de snelheid van verspreiding te verminderen en in te zetten op koraalherstel.

Het opbouwen van reserves kost wel tijd. In de tussentijd kunnen mensen verdere verspreiding voorkomen door duik en vismateriaal te desinfecteren.

Als Arubanen hun eigen gedrag verbeteren en als er ook op beleidsniveau bepaalde dingen structureel veranderen, krijgen koralen een kans voor herstel na uitplaatsing, stelt ze.

“Je bent een bezoeker aan de omgeving, dus houd er rekening mee hoe je omgaat met de natuur. Koralen zijn levende dieren dus trap er niet op en raak ze ook niet aan”, besluit Van der Wal.

De regering heeft nog niet officieel bekend gemaakt dat het om een crisissituatie gaat. FPNA is nu bezig met een onderzoek naar de staat van de koralen op het eiland. Dat wordt eerst gepresenteerd aan Bureau Rampenbestrijding Aruba en daarna ook aan de ministerraad.

FPNA is in overleg met de andere landen van het Koninkrijk om te kijken welke oplossingen voor Aruba zouden kunnen werken.