ORANJESTAD – Aruba laat volgens het College Aruba financieel toezicht (CAft) positieve ontwikkelingen zien met een financieringsoverschot en de tijdige aanlevering van begrotingen. Dat meldt het College Aruba financieel toezicht in haar halfjaarlijkse reportage aan de ministerraad in Den Haag.

Het eiland staat voor uitdagingen, met name in het beheersen van de zorgkosten, waarvoor structurele maatregelen nodig zijn. Ook moet de kwaliteit van de verantwoordingsinformatie verbeteren.

In 2023 ontving het CAft zowel de begroting voor 2024 als de vastgestelde begroting voor 2023 op tijd. Deze begrotingen tonen een financieringsoverschot van ten minste één procent van het bruto binnenlands product, in lijn met de begrotingsnorm. Aruba diende ook voor het eerst een voorjaarsnota in, wat helpt bij het tijdig bijsturen van de begroting.

Tegelijkertijd blijft de aanlevering van uitvoeringsrapportages en jaarrekeningen een punt van zorg, aangezien deze systematisch te laat worden aangeleverd en de jaarrekeningen vanaf 2019 nog niet zijn afgerond. Personele en financiële beperkingen hinderen het proces, ondanks inspanningen binnen het kader van het Landspakket en de routekaart voor financieel beheer om verbeteringen door te voeren.

De vierde Uitvoeringsrapportage van 2022 toont een voorlopig financieringsoverschot van 19 miljoen florin, een aanzienlijke verbetering ten opzichte van de vastgestelde begroting en de eerste begrotingswijziging van 2022.

Op belastinggebied is de geplande invoering van een btw-systeem vanaf 1 januari 2023 niet doorgegaan. In plaats daarvan is het tarief voor de BBO verhoogd en worden er vanaf 1 augustus ook bij de invoer van goederen belastingen geheven. Deze maatregelen verhogen de inkomsten, maar missen de eenvoud en balans van het oorspronkelijk beoogde btw-systeem.

In de zorg heeft de Algemene Ziektekostenverzekering AZV een positief resultaat van acht miljoen florin behaald in 2022, maar de beoogde besparingen op de zorgkosten zijn niet volledig gerealiseerd en zullen ook in 2023 waarschijnlijk niet worden behaald. 

Het is cruciaal dat Aruba ramingen ontwikkelt die inzicht geven in de meerjarige zorguitgaven en inkomsten. Het CAft steunt deze benadering en adviseert om een meerjarenkader voor de begroting van 2024 op te nemen. Dit perspectief is noodzakelijk om te bepalen of de huidige maatregelen toereikend zijn of dat aanvullende stappen vereist zijn.