ORANJESTAD – Een van de grootste sociale problemen op Aruba is de leefsituatie van kinderen op het eiland. Eén op de vijftien kinderen heeft te maken met huiselijk geweld, seksueel misbruik, mishandeling of verwaarlozing. Dit is een schatting, want een meldcode voor kindermishandeling ontbrak tot voor kort. Nu is die er wel, waarmee Aruba een voorbeeld heeft genomen aan de Nederlandse meldcode voor huiselijk geweld en kindermishandeling, maar feilloos is het systeem nog allerminst. Dat schrijft Geerten Waling in een column in EW podium.

Naast de sociale problematiek kampt Aruba met demografische problemen, waaronder vergrijzing en een toename van immigranten uit Latijns-Amerika. Overbevolking leidt tot een tekort aan betaalbare woningen voor jonge Arubanen. 

Van 1924 tot en met 1985 was er de Lago-olieraffinaderij in de stad San Nicolas, maar na de sluiting van deze onderneming en het verkrijgen van de status aparte (1986), waarmee Aruba een autonoom land werd binnen het Koninkrijk, besloot de toenmalige Arubaanse regering volledig in te zetten op het toerisme en het imago van een tropisch paradijs te commercialiseren.

Tot vorig jaar werd de raffinaderij in bedrijf gehouden door een opeenvolging van exploitanten. Vaak lag de productie stil, omdat de installaties gerenoveerd moesten worden om te voldoen aan de moderne vereisten. Intussen werden duizenden arbeidsmigranten in San Nicolas werkloos, verloederde de stad en nam de criminaliteit explosief toe. Elders op het eiland moest de natuur plaats maken voor de almaar toenemende bouwdrift voor hotels, omdat Aruba zijn economie volledig rondom het massatoerisme bouwde.

De sociale problemen en misstanden zijn niet makkelijk aan te kaarten voor klokkenluiders of journalisten. Het inwoneraantal van Aruba is ruim 100.000. Dit zorgt voor een dorpsgevoel, maar werkt ook onafhankelijke journalistiek tegen. De kans is immers groot dat politici, ambtenaren en journalisten elkaar persoonlijk kennen en dat daarom over bepaalde zaken niet (objectief) verslag wordt gedaan. Het zorgt ervoor dat Aruba tekortschiet op een van de belangrijke kenmerken van een democratie: een divers en onafhankelijk medialandschap dat niet onderworpen is aan politieke controle en inhoudelijk vrij is.