• advies om in te grijpen dreigt

Op alle fronten lapt de regering Wever-Croes de afspraken over financieel beheer en herstel alsmede aanbevelingen voor de begroting 2022 aan haar laars. Dat blijkt uit het overzicht dat het College Aruba financieel toezicht naar minister Xiomara Jeanira Maduro heeft gestuurd.

Een advies aan de Rijksministerraad om in te grijpen dreigt. Aan het eind van de brief aan Maduro schrijft het College Aruba financieel toezicht dat ingrijpen dreigt. Een en ander is afhankelijk van de opvolging van zijn adviezen aan Aruba.

Maar de trackrecord van de regering Wever-Croes is niet best. De begroting is niet alleen vier maanden te laat vastgesteld, maar de aanbevelingen die zijn gedaan bij de ontwerpbegroting zijn niet opgevolgd. Het gevolg is een financieringstekort van de collectieve sector van 236 miljoen florin, gelijk aan 4,2 procent van wat alle Arubanen met elkaar in een jaar verdienen, het bruto binnenlands product.

Serlimar

Er is in de begroting een additionele financiële bijdrage van 3 miljoen aan vuilverwerker Serlimar opgenomen, bovenop de jaarlijkse bijdrage van 22 miljoen florin. Dat is tegen de aanbeveling in 2019 en in 2020 om de knelpunten rondom de heffing en inning van Serlimar op te lossen, zodat een extra bijdrage vanuit de begroting kan worden voorkomen.

Ook heeft het College geadviseerd om de verplichting van het land om tekorten van Serlimar aan te vullen, te laten vervallen. Het is allemaal niet gebeurd. En wat geldt voor Selimar, geldt ook voor andere noodlijdende entiteiten, zoals Arubus en Post N.V., die jaarlijks een bijdrage ontvangen vanuit de begroting. Ook zij moeten, middels een plan van aanpak dat vooralsnog ontbreekt, van de begroting af of zoveel mogelijk beperkt worden.

Belastingdienst

Vanaf 2023 wordt een belastinghervorming geïmplementeerd, waarvan de invoering van een btw een belangrijk onderdeel is. Met de invoering van de btw is een toename van de belastingbaten van 160 miljoen florin gemoeid. Maar hoe die bereikt gaan worden is een grote vraag. Zo is bijvoorbeeld het hele wetgevingstraject voor de invoering nog niet gestart.

De introductie van de btw zal volgens het College gepaard gaan met compenserende maatregelen om onder meer het inflatoire effect van de btw te verlichten. Maar deze maatregelen zijn niet terug te vinden in de begroting.

Net zo min als duidelijk is hoe de optimalisatie en modernisering van de Belastingdienst er voor staat. Daarover is geen informatie opgenomen in de begroting.

Volgens het College is er over de hele breedte behoefte aan meer inzicht in de voortgang van uitvoeringsprocessen bij de Belastingdienst, ook wat betreft compliance, het niveau waarin belastingplichtigen hun belasting afdragen.

Personeelslasten

Ook de afspraak om de personeelslasten binnen de overheid te laten dalen is door de regering Wever-Croes in de wind geslagen. Afspraak was om maximaal 417 miljoen daarvoor te begroten, maar in de begroting zet de minister van Financiën een bedrag van 433 miljoen neer, 15 miljoen te hoog ten opzichte van wat er in 2021 is gerealiseerd.

Daarmee gaat de regering van Aruba in tegen de afgesproken personeelslastennorm. Zelfs de overwerkvergoedingen zijn in 2021 gestegen, terwijl af was gesproken dat die zouden dalen. Ondertussen neemt Aruba wel een voorschot op de mogelijke afbouw van de 12,5 procentsregeling voor overheidspersoneel. Maar dat is nog lang geen gedane zaak en dienst daarom vooralsnog buiten de begroting te worden gehouden, volgens het College.

Schuldenlast

Volgens de laatste inzichten van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) is de economie van Aruba in 2021 reëel met 16,8 procent gegroeid. Desalniettemin was er een tekort van 10,2 procent van het bruto binnenlands product
(bbp) in 2021 en ook voor dit jaar dreigt op basis van de begroting er een aanzienlijk tekort en daarmee een forse oploop van de schulden.

De overheidsschuld zal eind dit jaar naar schatting oplopen tot 5,9 miljard florin (circa 11 procent van het bbp). Dit zou betekenen dat de aanzienlijke schuld van Aruba tot 2027 verder oploopt. De renteuitgaven in de begroting zijn overigens niet in overeenstemming daarmee. Het College benadrukt opnieuw het belang van het zo spoedig mogelijk realiseren van overschotten om de overheidsschuld te verlagen.

In de periode 2022-2026 zal Aruba circa vier miljard florin moeten aflossen. Met een oplopende marktrente zou de minister van Financiën er verstandig aandoen om nu een begin te maken met het saneren van de overheidsfinanciën, aldus het College.

• lees hier de hele brief van het Caft aan de Arubaanse minister van Financiën