ORANJESTAD – De kredietvoorwaarden op Aruba worden strenger, vooral voor zakelijke kredieten. Uit de meest recente Ease of Lending Survey van de Centrale Bank van Aruba (CBA), die betrekking heeft op het tweede kwartaal van 2024, blijkt dat de kredietvoorwaardenindex is gedaald van 101,6 naar 101,1. Deze ontwikkeling duidt op minder gunstige voorwaarden, met name voor zakelijke kredietaanvragen, terwijl leningen voor particulieren iets soepeler worden.

De kredietvoorwaardenindex geeft de mate van gunstigheid aan van de kredietvoorwaarden zoals die door banken worden ervaren. Een score boven de 100 wijst op optimistische verwachtingen, terwijl een score onder de 100 pessimisme aangeeft. De daling naar 101,1, zo meldt de CBA, betekent dat commerciële banken op Aruba minder positief zijn over het verstrekken van leningen, voornamelijk aan bedrijven.

De index laat zien dat de bereidheid om krediet te verstrekken aan bedrijven vooral afneemt vanwege een onzekere economische vooruitblik en stijgende kosten om middelen aan te trekken. Veel banken verwachten dat de kredietvoorwaarden verder zullen verscherpen in de komende maanden, vooral als de economische onzekerheid aanhoudt.

Grafiek 1: Ontwikkeling van de kredietvoorwaardenindex (2023-2024)

In Grafiek 1 is de dalende trend in de kredietvoorwaardenindex zichtbaar sinds het derde kwartaal van 2023. De terughoudendheid onder banken is deels te wijten aan sector-specifieke risico’s, vooral in sectoren die gevoeliger zijn voor economische schommelingen.

Particulieren

Ondanks de terughoudendheid bij zakelijke leningen, is er goed nieuws voor particulieren. Banken geven aan dat de huidige kredietvoorwaarden voor individuele leningen iets verbeterd zijn.

De CBA meldt dat zowel het aantal leningaanvragen van particulieren als de gemiddelde omvang van de aangevraagde leningen is toegenomen. In het bijzonder is er een toename van aanvragen voor vakantieleningen en schuldsanering.

“We zien een lichte stijging in het aantal aanvragen voor persoonlijke leningen, vooral voor consumptieve doeleinden zoals vakanties en het herfinancieren van schulden,” zegt een woordvoerder van de CBA. “Dit draagt bij aan een iets positievere score van de index voor particulieren.”

Vraag

Op de zakelijke markt is de vraag naar krediet daarentegen niet gegroeid. Banken melden dat bedrijven terughoudend zijn met het aanvragen van leningen voor kapitaalinvesteringen en werkkapitaal, wat wijst op onzekerheid over toekomstige groei en winstgevendheid.

Deze terughoudendheid lijkt deels te worden veroorzaakt door zorgen over een mogelijke economische vertraging en sector-specifieke risico’s, die sommige ondernemers voorzichtig maken.

Grafiek 2: Vraag naar zakelijke leningen per sector (2024 Q2)

Grafiek 2 laat zien dat de vraag naar zakelijke leningen in vrijwel alle sectoren stabiel is gebleven of licht is afgenomen in het tweede kwartaal van 2024. Vooral in sectoren zoals commercieel vastgoed en kapitaalinvesteringen is de vraag naar krediet gedaald.

Liquiditeit en rentetarieven

De beschikbaarheid van middelen voor kredietverlening speelt ook een belangrijke rol in de kredietvoorwaarden. Banken geven aan dat de kosten voor het aantrekken van middelen zijn gestegen.

Het gemiddelde rentetarief voor nieuwe deposito’s is gestegen van 3,5 procent in het eerste kwartaal van 2024 naar 3,9 procent in het tweede kwartaal. Dit heeft een direct effect op de bereidheid van banken om tegen gunstige voorwaarden kredieten te verstrekken.

Ondanks de hogere kosten voor het aantrekken van kapitaal, is de liquiditeit van de banken in het tweede kwartaal toegenomen met 121,1 miljoen Arubaanse florin. Deze extra liquiditeit is echter niet direct vertaald naar soepelere kredietvoorwaarden voor zakelijke leningen, omdat banken voorzichtig blijven vanwege de genoemde economische risico’s.

Vooruitzichten

De vooruitzichten voor verdere versoepeling van de kredietvoorwaarden zijn volgens de CBA beperkt. Banken voorzien een beperkte toename van kredietaanvragen in de komende maanden, zowel voor individuen als bedrijven, maar blijven voorzichtig in hun bereidheid om deze kredieten te verstrekken. Het gebruik van rentevloeren en beperkingen op de omvang van kredieten worden mogelijk vaker ingezet om risico’s beter te beheersen.

“Op dit moment zijn er geen aanwijzingen dat de kredietvoorwaarden snel verder versoepeld zullen worden,” aldus de woordvoerder van de CBA. “Banken willen eerst meer zekerheid over de economische ontwikkelingen voordat zij hun kredietbeleid verder versoepelen.”

Grafiek 3: Vooruitzichten kredietvoorwaarden (2024 Q3)

Grafiek 3 toont dat banken overwegend neutraal tot licht pessimistisch zijn over de kredietvoorwaarden in het derde kwartaal van 2024. Dit weerspiegelt de onzekerheid die momenteel heerst op de financiële markten en onder ondernemers op Aruba.