In de afgelopen jaren heb ik vaker sprookjes aangehaald als het de regering of het parlement van Aruba betrof. Na de val van het kabinet van Evelyn en de ontwikkelingen daarna, doemt er ineens een nieuw sprookje op in mijn hoofd, dat van Sneeuwwitje. 

Opinie | Redactioneel commentaar

Nou ja, nieuw…in relatie tot Aruba dan; gewone stervelingen kennen het prachtige verhaal van de gebroeders Grimm al wel. In mijn versie van het sprookje stelt stiefkoningin Evelyn -al worden er in het echte verhaal ook andere kwalificaties aan deze koningin gegeven- zichzelf de vraag: spiegeltje, spiegeltje aan de wand, wie is de meest integere in het Land?

Het antwoord laat zich raden, spiegeltjes liegen niet.

Kraaien

Maar eerst even terug naar de realiteit. Op een zonnige dinsdagmiddag verschijnt plots op de Facebook-pagina van Gabinete Wever-Croes de premier. Ze kondigt het ontslag aan van haar ministers en haar kabinet en is op weg naar de Gouverneur om het ook even officieel te maken. Gebrek aan integriteit bij coalitiepartner POR is de genoemde reden.

Nog voordat de premier haar opwachting maakt bij de Gouverneur, verschijnt de huidige POR-leider, Alan Howell voor de camera en probeert de kiezer gerust te stellen. Het was maar een onderzoek naar ongebruikelijke transacties van publieke gelden, uitgevoerd door het Openbaar Ministerie. 

Om daarna links en rechts ingehaald te worden door de voormalige politieke leider van de POR en huidig minister van Justitie, Andin Bikker en nog wat prominenten. Nog voordat de haan drie keer kraait is de POR uiteengevallen en volkomen gedesintegreerd.

Antwoord

Het kabinet Wever-Croes, dat integriteit hoog in het vaandel had of heeft, beloofde vanaf zijn aantreden een integriteitskamer en een bureau integriteit op te zetten om meldingen van integriteitschendingen in behandeling te nemen en te onderzoeken. De eerste is er nooit gekomen, zoals iedereen weet en de tweede is na veel pijn en moeite wel in het leven geroepen, maar hoe die werkt? Ik ben nog niemand tegengekomen die weet hoe en wat het bureau tot nu toe deed.

Wat ik wel weet, is dat de afgelopen jaren continu richting Nederland is geschermd met beide instituties. Aruba zou na het kabinet Eman eindelijk korte metten gaan maken met de corruptie en het beeld dat daarvan in de wereld en in Den Haag bestaat. 

Tot drie keer toe wist Evelyn een aanwijzing uit de Hofstad te voorkomen door op basis van mooie powerpoint-presentaties te doen voorkomen alsof het financieel beheer verbeterd was. De premier is zelfs een gelijk aantal malen hoogstpersoonlijk naar Den Haag afgereisd om fysieke ondersteuning te geven. 

Maar met de onthulling en de verdenking van malversaties van publieksgelden door coalitiegenoot POR blijken die presentaties nu toch verdacht veel op het sprookje van de gebroeders Grimm. Koningin Evelyn geeft opdracht om regering-Sneeuwwitje om zeep te helpen en dat enkel en alleen omdat het spiegeltje die ochtend eindelijk antwoord leek te geven op die ene prangende vraag. 

Evelyn toonde zich aangeslagen en handelde instinctief en uit eigen belang door haar kabinet naar huis te sturen en nieuwe verkiezingen uit te schrijven. Zij zou wars zijn van de enorme corruptie die haar ministersploeg heeft geteisterd,

Ik ben bang dat niemand haar gelooft. Daarvoor is teveel gebeurd in de afgelopen jaren op het gebied van integriteit.

Reden

Is (het gebrek aan) integriteit de echte reden van het aftreden van het kabinet Evelyn Wever-Croes? Is een premier die haar vader van exorbitante juridische retainer-contracten voorziet bij de onder haar ressorterende ministeries en utiliteitsbedrijven zelf wel integer? 

Valt het aannemen van zoveel friends & family in overheidsposities of bij overheids-nv’s onder integriteit? Het zijn er zoveel dat ze over elkaar heen struikelen in de gangen van de Cocolishi, de Schelp zoals de regeringszetel wordt genoemd.

Is het aantal ambtenaren (400?) echt van de loonlijst afgehaald en zou daarmee een besparing van 12 miljoen echt zijn gehaald?

En is de nieuwe wet op de screening van ministers gestrand omdat het huidig kabinet zelf weigert zich te laten screenen? Zulk soort nieuwe regels laat je beter aan je opvolger over, die dan waarschijnlijk hetzelfde denkt.

Ik noem maar een paar onderzoeksonderwerpen voor een Integriteitskamer of een Bureau Integriteit. Maar ja, die instituties zijn er dan kennelijk om deze moverende reden nooit gekomen. Ik denk hard op.

Vuurpijl

Als klapstuk van haar integriteitsvuurpijl noem ik de inmiddels oud-minister van haar regeringsploeg die voor niet minder dan negen misdrijven strafrechtelijk wordt vervolgd. Misdrijven waarop strafmaten van minstens vier jaar staan. Misdrijven gepleegd vanaf het aantreden van haar kabinet door de oprichter van diezelfde coalitegenoot, Otmar Oduber van de POR.

Waar bleef de steun van Evelyn, toen oud-minister Marisol Lopez Tromp de poppetjes aan het dansen kreeg en allerlei misstanden wilde benoemen. Misstanden waarvan de premier van op de hoogte was en die het daglicht niet konden verdragen. 

Lopez-Tromp trad af en krijgt alsnog gelijk: de strafrechtelijke onderzoeken binnen het ministerie van Infrastructuur vinden geen doorgang zolang koningin Integriteit voor het spiegeltje staat.

Uiteraard probeert Evelyn Wever-Croes alles van wat hier benoemd is van haar af te schuiven met een bekende techniek: schrijf het probleem toe aan de vorige regering. Die tactiek is nu zo grijsgedraaid, dat zelfs de toezichthouders aan de Rouvilleweg, de KR-ambtenaren aan de Turfmarkt en de collega RMR-leden op het Binnenhof twijfelen aan de logica ervan.

Luchtkasteel 

Drie-en-een-half jaar heeft koningin Evelyn geregeerd. Integriteit is een luchtkasteel gebleken. Op een van de kamers in dat kasteel staat de koningin nog steeds elke ochtend voor de spiegel en vraagt wie het meest integer is in het Land. 

Ze moet Mark Rutte op het netvlies hebben gehad toen ze de stekker uit haar regering trok. She pulled a Rutte, dachten sommigen zelfs. Vreselijk de mist ingaan met een toeslagaffaire en wat leugentjesom bestwil en toch op het pluche blijven zitten en doorregeren alsof je niet naar huis bent gestuurd.

Evelyn weet dat ze de niet-integere bal nu bij haar tegenstanders heeft gelegd en dat dat uitbetaald gaat worden bij de verkiezingen, die nu drie maanden eerder komen. Ze staat voor de spiegel en lacht.

Maar een spiegel liegt nooit.

---

• 
  Opinie: Aruba, de Eman-heerschappij
• 
  Opinie: Rebellie op een Arubaanse Rotonde
• 
  Opinie: Een kritische blik op de benoeming van de Arubaanse Ombudsman
• 
  Opinie: Embassy Suites, onthulling van het milieudilemma in het paradijs
• 
  Opinie: van bewustwordingsjaar naar verkiezingsjaar