ORANJESTAD – Het hernieuwbare deel in de elektriciteitsmix van Aruba is twintig procent. Van de energiebehoefte wordt 1,3 procent opgewekt met zonnepanelen. De vraag is waarom dat niet méér is op een eiland waar altijd de zon schijnt.

In een artikel van  in de september 2021-editie van Solar Magazine zoekt Marko de Jonge Baas naar het antwoord op deze vraag.

Volgens Coen van Daal van Mister Green Aruba is dat niet te wijten aan een gebrek aan goede intenties, maar aan de uitvoering. Zo is er bij energieleverancier ELMAR sprake van een bijzonder lang administratief goedkeuringstraject. ‘Voordat je hier een pv-systeem officieel in gebruik mag nemen, ben je zo zes tot twaalf maanden verder. De wachttijd loopt ieder jaar verder op. Dat bevordert het enthousiasme van de Arubanen uiteraard niet.’

De Sociaal Economische Raad (SER) van Aruba gaf in 2017 de uitdrukkelijke aanbeveling om verdere stappen te zetten in de verduurzaming van het eiland. Inzetten op circulariteit was daarbij het credo. In juli 2020 constateerde het adviesorgaan van de regering dat er op dit vlak nauwelijks vooruitgang was geboekt. In het rapport ‘Acties ten behoeve van de implementatie van een Circulaire Economie op Aruba’ werd opgeroepen tot versnelling, onder andere in de implementatie van zonne-energie. De capaciteitsfactor van zonnepaneleninstallatie voor Aruba is – mede gegeven het gebrek aan ruimte en de volatiliteit van de bron – 17 procent. Die wordt met 1,3 procent bij lange na nog niet gerealiseerd.

Met name voor huishoudens, die nu goed zijn voor een procent van de productie van zonne-energie, moet volgens de SER directe toegang tot zonne-energie gemakkelijker worden gemaakt. Zo zou er een helder energieplan van de overheid moeten komen om de verduurzamingsweg te duiden en (belasting)voordelen voor burgers die investeringen in hernieuwbare energie moeten worden overwogen. Ook de inzet van Energie Maatschappij Aruba (ELMAR) aangaande het stimuleren van de energietransitie wordt kritisch belicht. Die lijkt niet gericht op maximaal resultaat. Voor zonnepaneleninstallaties van huishoudens en bedrijven is er een respectievelijk plafond van 10 en 100 kilowattpiek. Hoe meer zonne-energie een klant in het net injecteert, hoe hoger de ‘grid fee’ die maandelijks in rekening wordt gebracht. Daarnaast zet SER vraagtekens bij de prijs die ELMAR betaalt voor de teruglevering van zonnestroom. Van Daal is het slechts ten dele eens met deze analyse. ‘Natuurlijk moeten we de mensen in beweging krijgen. Maar ook met het huidige beleid verdient een zonnepaneleninstallatie zich op Aruba per definitie binnen een paar jaar terug. We moeten van praten naar doen.’

Van Daal verkaste in 2016 van Nederland naar Aruba om er Mister Green op te zetten. Hij verruilde daarmee zijn baan bij Disney voor ondernemerschap in de zonne-energiebranche. Die stap kwam niet uit het niets. ‘Ik woonde op een van de meest vervuilde plekken in Nederland, tussen de Valkenburgerstraat en Weesperstraat in Amsterdam. Het was iedere dag filerijden en ik maakte vele kilometers als verantwoordelijke voor alle merken van Disney in Nederland. Tijdens een presentatie van astronaut André Kuijpers werd ik nog eens met mijn neus op de feiten gedrukt over de staat van de wereld. Dat zette aan tot nadenken, over mijn eigen impact, maar ook die van het bedrijf. Zo verkochten we T-shirts via retailpartners voor slechts enkele euro’s. Dan weet je ergens wel dat dat ten koste gaat van mensen en het milieu. Toen ik de directie daarop aansprak was het antwoord: “We get it. Maar we gaan er nu niets aan doen.”. De aandeelhouder stond voorop en dus ook het kortetermijndenken. Dat was heel eerlijk. Zoals Spider-Man echter zei: “With great power comes great responsibility”. Ik wilde het anders gaan doen en zegde mijn baan op.’

Mister Green Aruba was bij de start een uniek bedrijf op Aruba. Niet dat er geen zonnepanelen werden geïnstalleerd, maar voor de bedrijven die dat deden, was het een side business. Dat leidde volgens Van Daal tot veel issues wat betreft kwaliteit, en dus argwaan aangaande pv. Met Mister Green was hij de eerste met de volledige focus op zonnepanelen en het volledig ontzorgen van klanten, van financiering en ontwerp tot en met installatie en goedkeuring. Inmiddels heeft het bedrijf zo’n 15.000 zonnepanelen geplaatst, waarvan ongeveer 75 procent in de residentiële markt. Het is daarmee veruit de nummer 1 in zonne-energie op Aruba. Dat wil echter niet zeggen dat het succes gemakkelijk komt.

Van Daal: ‘Er zijn meer specialisten in zonnepaneleninstallaties bij gekomen, wat voor een groeiende prijsdruk heeft gezorgd. Velen hebben het echter niet gered. Dat geeft aan dat de markt nog steeds in de kinderschoenen staat. Mister Green Aruba wil zonne-energie beschikbaar maken voor iedereen. We werken daarbij gezien de condities op Aruba, bijvoorbeeld wat betreft zout en stof, met kwaliteitsproducten – onder andere zonnepanelen van LONGi en Phono, en omvormers van Fronius en Growatt. Omdat een zonnepaneleninstallatie doorgaans een grote investering betreft voor onze klanten, financieren wij die bovendien in huis. Huishoudens betalen de investering uit wat ze op de energierekening besparen. Ondanks die grid fee, de relatief lage prijzen voor elektriciteit en de huidige terugleververgoeding betaalt een gemiddeld huishouden haar zo binnen drie tot vijf jaar af. In die zin is het huidige beleid fair.’