ORANJESTAD – Op 22 november was het de Dag van de Muzikant en werden tijdens een bijeenkomst bij Fort Zoutman verschillende ‘baluarten’ en historische orgels in het zonnetje gezet.

De avond begon met een historische lezing door Arthur Kelly en een uitleg over het maakproces van een Cah’i Orgel door Elias Halabi. Vervolgens waren er folkloristische dansen en een gedicht over het instrument, voorgedragen door de jonge Tai Kong Trimon.

Geschiedenis

Aruba kent een groot aantal Cah’i Orgel die meer dan een eeuw actief zijn. Zo is er de El Porfiado, eigendom van Minguel Werleman, een meesterwerk met een leeftijd van maar liefst 119 jaar. Het orgel onderscheidt zich door zijn unieke technische kenmerken, waaronder negen cilinders en zevenendertig hamers. Het instrument, dat al vijf eigenaars heeft gehad, blijft een symbool van trots en vakmanschap op Aruba.

Niet ver achter El Porfiado in leeftijd, is El Negrito Maldito, het erfstuk van Rodney Werleman. Dit 118 jaar oude orgel, ooit geïmporteerd uit Italië, draagt een diepe emotionele waarde. Rodney, die de traditie van zijn grootvader voortzet, heeft het instrument zorgvuldig onderhouden, zodat het in al zijn glorie kan blijven spelen.

El Diamante, 109 jaar oud en eigendom van Higinio Alejandro Farro, beter bekend als ‘Patan’, heeft zijn naam niet voor niets gekregen. Het orgel schittert door zijn karakteristieke klanken en wordt liefdevol bespeeld en gerestaureerd door Patan zelf, een fervent voorvechter van deze traditie.

Bijzonder is ook El Trovador, dat in 1920 vanuit Italië naar Aruba werd gebracht en sindsdien een vast onderdeel is van de muzikale cultuur. Roberto Koolman, de huidige eigenaar, heeft het 104 jaar oude orgel niet alleen gerestaureerd, maar ook zijn oorspronkelijke naam behouden als eerbetoon aan zijn geschiedenis.

Tot slot is er de Mi Deseo, het geliefde orgel van Nelson Tiel. Dit 116 jaar oude instrument, vervaardigd in Novara, Italië, heeft vier cilinders en draagt nog steeds zijn originele naam. Tiel gebruikt het regelmatig bij culturele evenementen, waardoor Mi Deseo niet alleen een historisch erfgoed is, maar ook een levend onderdeel van Aruba’s muzikale traditie.

Erkenning

Naast de instrumenten werden ook gepassioneerde muzikanten geëerd, zoals Elias Halabi en Ruben Boekhoudt, die zich inzetten voor het behoud van deze traditie. Jongeren zoals Igmar Maduro en Joangelo Geerman kregen speciale aandacht voor hun toewijding aan het leren en spelen van de Cah’i Orgel.