Opinie: Overheid Aruba lacht in zijn vuistje om naïviteit van het Openbaar Ministerie

In de media wordt met een grote kop gemeld dat het Arubaanse Openbaar Ministerie niet optreedt tegen de vervuiling in het Parkietenbos. Eerder plaatste het OM een persbericht in het Nederlands en het Papiaments op zijn facebookpagina met als titel: Uitdagingen Parkietenbos.

Opinie | mr. Anouk Balentina

Het goede nieuws is dat het OM bevestigt dat het opereren en het bestaan van de Parkietenbos-landfill illegaal is omdat er geen hindervergunning voor is afgegeven. En dat daardoor ook strafbaar wordt gehandeld.

Het slechte nieuws is dat het OM zegt hier vooralsnog niets aan te doen en geeft daarvoor haar motieven, waaronder dat de van toepassing zijnde wetgeving verouderd is en dat de illegale situatie al 34 jaar gaande is en dat het strafrecht het ultimum remedium is en de bal vooralsnog bij het bestuur ligt.

Zwak

Ik betreur deze opstelling van het OM ten zeerste. De argumenten zijn zwak en wel om de volgende redenen. Onder juristen en zeker bij het OM moet de term ‘driehoeksoverleg’ bekend zijn. Met deze term wordt bedoeld het overleg dat op regelmatige basis plaats vindt tussen het bestuur, de politie en het OM over handhaving van wettelijke voorschriften.

Dit overleg is tot stand gekomen omdat in regelgeving illegale activiteiten zowel bestuursrechtelijk als strafrechtelijk kunnen worden aangepakt. Bestuursrechtelijk hebben de ambtenaren op basis van de wet toezichtbevoegdheden en bestuursrechtelijke sancties als bestuursdwang, dwangsom en bestuurlijke boete, met als zwaarste sanctie het intrekken van de vergunning waardoor de instelling moet sluiten.

Diezelfde illegale activiteiten kan ook het OM strafrechtelijk aanpakken door middel van het opleggen van een boete of zelfs gevangenisstraf. De bedoeling van het driehoeksoverleg is afstemming wie van de twee bevoegde instanties zal optreden zodat men niet dubbel werk doet en zelfs dubbel straft, wat wettelijk verboden is.

Opvallend

De opstelling van het OM is opvallend want juist hun constatering dat we hier te maken hebben met verouderde wetgeving maakt dat de bestuurlijke handhavingsmogelijkheden nagenoeg ontbreken waardoor het juist aan het OM is om op te treden.

Inderdaad hebben de oude hinderverordening en zelfs de nieuwere natuurbeschermingsverordening van Aruba nagenoeg geen bestuursrechtelijke sanctie mogelijkheden. Het OM zou dan juist de rol van handhaver moeten oppakken en via het strafrecht de illegale situatie op moeten heffen.

Door nu publiekelijk te stellen dat Parkietenbos wel illegaal is maar dat er niet opgetreden zal worden, wordt hiermee een verkeerd signaal afgegeven. Aangezien over het algemeen niet goed wordt gelezen -zie bijvoorbeeld de kop van het krantenbericht- beklijft de gedachte onder bestuurders en bevolking dat voor wat betreft Parkietenbos en alles waar daar plaats vindt, in ieder geval dit jaar niet opgetreden zal worden. En dat is totaal verkeerd.

Het OM spreekt alleen over de hindervergunning voor het Parkietenbos. De PG heeft mij naderhand schriftelijk bevestigd dat het persbericht uitsluitend betrekking heeft op de hindervergunning Parkietenbos en niet die van de incinerator. In het persbericht wordt ook niets gezegd over de brandstichting. Dat is een commuun delict en blijft een misdrijf. Iedere dag staat Parkietenbos in brand. Soms spontaan maar aantoonbaar ook aangestoken.

Natuurbescherming

De aangiften die gedaan zijn gaan niet alleen over de hindervergunning maar ook over overtredingen inzake de natuurbeschermingsverordening, misdrijven indien die moedwillig zijn begaan. Het OM heeft tijdens het gesprek gesteld en mij vervolgens nogmaals schriftelijk bevestigd, dat zij deze aangiftes vooralsnog niet zullen behandelen. Bovendien is gesteld dat het OM niet kan optreden als er niet keiharde bewijzen worden overgelegd wie de daders zijn. Dat is naar mijn mening de omgekeerde wereld. Als de overtreding aangetoond wordt met foto’s van nummerplaten dan is het aan het OM om de politie opdracht te geven een onderzoek in te stellen naar de mogelijke daders. Dat geldt ook voor de branden. Het OM heeft een actieve rol in deze en kan zich niet veroorloven achterover te leunen en te wachten totdat het volledige bewijs op een presenteerblaadje wordt aangereikt.

En nog een aspect waardoor het persbericht van het OM een ieder op het verkeerde been zet. Door te suggereren dat de incinerator wel een hindervergunning heeft denkt een ieder dat het wel goed zit met de verbranding aldaar. En dat is ten ene malen verkeerd. Allereerst voldoet de verleende vergunning niet aan de juridische maatstaven waar een vergunning aan dient te voldoen. Daarom wordt deze momenteel aangevochten in een zogenaamde Lar-procedure.

Daarnaast zegt het OM niets over de voortdurende overtredingen die plaatsvinden van de weinige voorwaarden die in de vergunning zijn gesteld. Door nu te suggereren dat de incinerator een vergunning heeft denken toezichthouders en handhavers, zoals de politie, dat zij niet meer hoeven op te treden. Het is toch allemaal goed daar, dat zegt het OM toch zelf, zal de gedachte zijn. En een ieder weet dat dat niet zo is.

De incinerator mag niet werken als de wind verkeerd staat. Dat gebeurt toch. De incinerator verbrandt 24/7 sludge die eerst in de open lucht te drogen wordt gelegd rondom de installatie zelf, met alle stank en vliegenoverlast van dien. En zo kan ik nog doorgaan. Voor wat betreft het eventueel illegaal opereren van de incinerator – dus eventueel in strijd met de voorwaarden van de afgegeven hindervergunning – moet volgens de PG handhavend opgetreden worden door de bestuurlijke verantwoordelijke instantie(s). Dat is schriftelijk bekrachtigd naar aanleiding van een persbericht van het OM

Vuistje

Kortom, het persbericht van het OM maakt de situatie alleen maar erger. Het bestuur lacht in zijn vuistje want ze worden nog een jaar lang gedoogd door het OM, de operator van de incinerator en de houder van de hindervergunning van de incinerator, ook weer het bestuur, lachen ook in hun vuistje want het OM heeft verklaard dat dit in orde is.

Iedereen weet dat er niets gedaan zal worden want dat is al jaren zo. Veel gepraat, veel plannen maar daadwerkelijk structurele en duurzame oplossingen: ho maar. En de buurtbewoners worden wederom in de steek gelaten om de voortdurende hinder te moeten accepteren, dat niks wordt gedaan aan de inbreuk op hun grondrecht op leven en het grondrecht te mogen leven in een schoon milieu. Dus dat zij gewoon langzaam mogen sterven aan een voortdurende vergiftiging.

Het OM zou eens een voorbeeld moeten nemen aan het OM van Sint Maarten, dat zich actief bemoeit met precies dezelfde situatie op hun landfill. Of aan hun collega’s in Nederland die actief een onderzoek gestart zijn naar de milieuvervuiling door Tata Steel, de vroegere hoogovens te IJmuiden.

---

• 
  Opinie: De Cariben als testcase voor rechtvaardige verdeling van klimaatkosten
• 
  Hamerhaai op Arubaanse Palm Beach
• 
  Invasieve koraalsoorten ontdekt op scheepswrak in Sint Maarten
• 
  Natuurapp voor Caribische eilanden beschikbaar
• 
  DCNA: Nederland moet alle eilanden meenemen in de plannen tegen klimaatverandering